CENTRUM REHABILITACJI, EDUKACJI
I OPIEKI TPD "HELENÓW"
I OPIEKI TPD "HELENÓW"
Dentobus w „Helenowie”.
W Centrum Rehabilitacji, Edukacji i Opieki Towarzystwa Przyjaciół Dzieci „Helenów” zajmujemy się szeroko rozumianą pomocą dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnościami. Staramy się na bieżąco reagować i zaspakajać potrzeby naszych wychowanków. Według statystyk dużym problemem u dzieci i młodzieży jest próchnica. Ubytki próchnicowe ma ponad 40 % dzieci w wieku 3 lat i ponad 90% w wieku 18 lat. Stąd inicjatywa zadbania o stan uzębienia naszych podopiecznych. Dzięki zaangażowaniu jednej z wychowawczyń z naszego Ośrodka - Pani Elżbiecie Barańskiej - nawiązaliśmy współpracę z Narodowym Funduszem Zdrowia w zakresie usług stomatologicznych świadczonych w dentobusie.
Czym jest dentobus?
Dentobus to w pełni wyposażony mobilny gabinet stomatologiczny dla dzieci i młodzieży. Leczenie w nim jest bezpłatne. Zakres świadczeń wykonywanych w dentobusie jest niewiele mniejszy niż w klasycznym gabinecie stomatologicznym. Są to m.in.:
• przegląd dentystyczny
• ustalenie planu leczenia
• badania kontrolne i okresowe
• lakowanie zębów
• fluoryzacja
• wykonanie zdjęcia RTG
• leczenie specjalistyczne, w tym leczenie próchnicy
• instruktaż higieny jamy ustnej, np. nauka prawidłowego szczotkowania zębów.
Podczas pierwszej wizyty stomatolog przeprowadza badanie kontrolne oraz uczy dziecko prawidłowo dbać o zęby. Rodzice otrzymują szczegółową ocenę stanu uzębienia dzieci wraz z dalszymi zaleceniami. Mogą je zrealizować w innym gabinecie lub podczas następnej wizyty w dentobusie. W „Helenowie” dentobus zawitał kolejny raz, więc wychowankowie są już po przeglądach i lekarz stomatolog mógł przystąpić do leczenia.
Koordynatorką projektu jest Pani Elżbieta Barańska - wychowawczyni w Specjalnym Ośrodku Wychowawczym. Zapraszam na rozmowę z Panią Elżbietą.
Skąd pomysł na objęcie opieką stomatologiczną wychowanków TPD „ Helenów”?
Jestem pedagogiem - jedną z wychowawczyń wiodących w „Helenowie” - i to jest mój pierwszy zawód. Jestem również dyplomowaną higienistką stomatologiczną. Przez wiele lat pracowałam w klinikach stomatologicznych i wiem, jak ważne jest zdrowie jamy ustnej oraz do jakich schorzeń mogą doprowadzić zaniedbania w tej dziedzinie. W TPD „Helenów” wspieramy dzieci i młodzież w różnych sytuacjach i potrzebach, dlatego zaproponowałam dyrekcji Ośrodka objęcie naszych wychowanków opieką stomatologiczną.
W Centrum Rehabilitacji, Edukacji i Opieki Towarzystwa Przyjaciół Dzieci „Helenów” zajmujemy się szeroko rozumianą pomocą dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnościami. Staramy się na bieżąco reagować i zaspakajać potrzeby naszych wychowanków. Według statystyk dużym problemem u dzieci i młodzieży jest próchnica. Ubytki próchnicowe ma ponad 40 % dzieci w wieku 3 lat i ponad 90% w wieku 18 lat. Stąd inicjatywa zadbania o stan uzębienia naszych podopiecznych. Dzięki zaangażowaniu jednej z wychowawczyń z naszego Ośrodka - Pani Elżbiecie Barańskiej - nawiązaliśmy współpracę z Narodowym Funduszem Zdrowia w zakresie usług stomatologicznych świadczonych w dentobusie.
Czym jest dentobus?
Dentobus to w pełni wyposażony mobilny gabinet stomatologiczny dla dzieci i młodzieży. Leczenie w nim jest bezpłatne. Zakres świadczeń wykonywanych w dentobusie jest niewiele mniejszy niż w klasycznym gabinecie stomatologicznym. Są to m.in.:
• przegląd dentystyczny
• ustalenie planu leczenia
• badania kontrolne i okresowe
• lakowanie zębów
• fluoryzacja
• wykonanie zdjęcia RTG
• leczenie specjalistyczne, w tym leczenie próchnicy
• instruktaż higieny jamy ustnej, np. nauka prawidłowego szczotkowania zębów.
Podczas pierwszej wizyty stomatolog przeprowadza badanie kontrolne oraz uczy dziecko prawidłowo dbać o zęby. Rodzice otrzymują szczegółową ocenę stanu uzębienia dzieci wraz z dalszymi zaleceniami. Mogą je zrealizować w innym gabinecie lub podczas następnej wizyty w dentobusie. W „Helenowie” dentobus zawitał kolejny raz, więc wychowankowie są już po przeglądach i lekarz stomatolog mógł przystąpić do leczenia.
Koordynatorką projektu jest Pani Elżbieta Barańska - wychowawczyni w Specjalnym Ośrodku Wychowawczym. Zapraszam na rozmowę z Panią Elżbietą.
Skąd pomysł na objęcie opieką stomatologiczną wychowanków TPD „ Helenów”?
Jestem pedagogiem - jedną z wychowawczyń wiodących w „Helenowie” - i to jest mój pierwszy zawód. Jestem również dyplomowaną higienistką stomatologiczną. Przez wiele lat pracowałam w klinikach stomatologicznych i wiem, jak ważne jest zdrowie jamy ustnej oraz do jakich schorzeń mogą doprowadzić zaniedbania w tej dziedzinie. W TPD „Helenów” wspieramy dzieci i młodzież w różnych sytuacjach i potrzebach, dlatego zaproponowałam dyrekcji Ośrodka objęcie naszych wychowanków opieką stomatologiczną.
Jakie były początki programu?
Już w wakacje ubiegłego roku rozpoczęłam rozmowy z Narodowym Funduszem Zdrowia, a potem z firmą Corten Dental, która realizuje świadczenia stomatologiczne w Dentobusie. Kontaktami z naszym Ośrodkiem zajmowała się Pani Ilona Kwiatkowska. We wrześniu podpisaliśmy umowę na opiekę stomatologiczną, a już w grudniu ubiegłego roku w Dentobusie stomatolodzy przeprowadzili naszym wychowankom pierwsze badania jamy ustnej. W tym miesiącu (w maju 2024 r.) odbyły się kolejne badania.
Jak układa się współpraca Pani jako koordynatora z rodzicami/opiekunami dzieci biorących udział w projekcie?
Rodzice i opiekunowie popierają i bardzo doceniają taką formę opieki na terenie Ośrodka.
Skąd dzieci - podopieczni „ Helenowa” - czerpią wiedzę na temat higieny jamy ustnej?
Odpowiednia higiena jamy ustnej to nie tylko opieka stomatologa i higienistki, ale przede wszystkim codzienne dobre nawyki. Taką filozofię w ośrodku w „Helenowie” staramy się przekazywać naszym wychowankom. Dwa razy w miesiącu prowadzę koło higieniczne. Na moich warsztatach dzieci i młodzież uczą się m. in. prawidłowego szczotkowania i nitkowania zębów, oglądają filmy edukacyjne, a czasami biorą udział w konkursach, wygrywając przybory higieniczne i różne gadżety służące do lepszej pielęgnacji zębów i dziąseł. Wspierają nas też dystrybutorzy przyborów higienicznych, którzy co jakiś czas odwiedzają „Helenów”, przywożąc naszym podopiecznym prezenty - szczotki, pasty, nici dentystyczne i inne gadżety.
Jakie plany wiąże Pani z projektem?
Będziemy kontynuowali nasz program. W nowym roku szkolnym planujemy leczenie w Dentobusie wszystkich chętnych wychowanków. Nadal będziemy wspierać ich stomatologiczną profilaktykę oraz edukację. Dla mnie osobiście to wielka radość, że korzystając z własnej wiedzy i doświadczenia, mogę dać tym dzieciom coś więcej.
Bardzo dziękuję za rozmowę i życzę wytrwałości w realizacji projektu.
Już w wakacje ubiegłego roku rozpoczęłam rozmowy z Narodowym Funduszem Zdrowia, a potem z firmą Corten Dental, która realizuje świadczenia stomatologiczne w Dentobusie. Kontaktami z naszym Ośrodkiem zajmowała się Pani Ilona Kwiatkowska. We wrześniu podpisaliśmy umowę na opiekę stomatologiczną, a już w grudniu ubiegłego roku w Dentobusie stomatolodzy przeprowadzili naszym wychowankom pierwsze badania jamy ustnej. W tym miesiącu (w maju 2024 r.) odbyły się kolejne badania.
Jak układa się współpraca Pani jako koordynatora z rodzicami/opiekunami dzieci biorących udział w projekcie?
Rodzice i opiekunowie popierają i bardzo doceniają taką formę opieki na terenie Ośrodka.
Skąd dzieci - podopieczni „ Helenowa” - czerpią wiedzę na temat higieny jamy ustnej?
Odpowiednia higiena jamy ustnej to nie tylko opieka stomatologa i higienistki, ale przede wszystkim codzienne dobre nawyki. Taką filozofię w ośrodku w „Helenowie” staramy się przekazywać naszym wychowankom. Dwa razy w miesiącu prowadzę koło higieniczne. Na moich warsztatach dzieci i młodzież uczą się m. in. prawidłowego szczotkowania i nitkowania zębów, oglądają filmy edukacyjne, a czasami biorą udział w konkursach, wygrywając przybory higieniczne i różne gadżety służące do lepszej pielęgnacji zębów i dziąseł. Wspierają nas też dystrybutorzy przyborów higienicznych, którzy co jakiś czas odwiedzają „Helenów”, przywożąc naszym podopiecznym prezenty - szczotki, pasty, nici dentystyczne i inne gadżety.
Jakie plany wiąże Pani z projektem?
Będziemy kontynuowali nasz program. W nowym roku szkolnym planujemy leczenie w Dentobusie wszystkich chętnych wychowanków. Nadal będziemy wspierać ich stomatologiczną profilaktykę oraz edukację. Dla mnie osobiście to wielka radość, że korzystając z własnej wiedzy i doświadczenia, mogę dać tym dzieciom coś więcej.
Bardzo dziękuję za rozmowę i życzę wytrwałości w realizacji projektu.
Podczas ostatniej wizyty dentobusa w „Helenowie” leczeniem naszych pacjentów zajmowała się lekarz stomatolog Pani Agnieszka Pałka. Pozwoliłem sobie zająć chwilę Pani doktor i zadać kilka pytań.
Czy w swojej praktyce stomatologicznej miała Pani kontakt z osobami z niepełnosprawnościami?
W mojej praktyce stomatologicznej miałam pacjentów niepełnosprawnych. W dentobusie w zależności od stopnia niepełnosprawności i możliwości współpracy udzielane są świadczenia profilaktyczne i lecznicze.
Czasami pacjent w czasie wizyty, w nowym otoczeniu, czuje się nieswojo. Aby poprawić komfort pacjenta zapraszamy do dentobusa jego opiekuna.
Jeśli pacjenci niepełnosprawni nie są w stanie współpracować w warunkach ambulatoryjnych, to w warunkach szpitalnych w narkozie ogólnej wykonuje się pełną sanację (leczenie) jamy ustnej w czasie jednej wizyty.
Jakimi pacjentami są nasi wychowankowie?
Państwa wychowankowie charakteryzują się różnym stopniem niepełnosprawności. Jedni z nich wchodzą do dentobusa samodzielnie, bez opiekuna. Inni wymagają jego bliskiej obecności.
Dużej grupie dzieci potrzebna była pomoc opiekuna przy wchodzeniu po stopniach (schodkach) do dentobusa.
Dzieciom przyjeżdżających na wizytę na wózkach inwalidzkich, bez możliwości wejścia do dentobusa, wyjątkowo sam przegląd stomatologiczny był wykonywany na zewnątrz pojazdu. Dla przeprowadzenia leczenia takich dzieci niezbędne będzie ich wniesienie do dentobusa przez opiekuna/opiekunów.
Zdarzały się też przypadki, że dzieci nie wyrażały zgody na przegląd lub leczenie - rezygnowały ze względu na strach.
W mojej praktyce stomatologicznej miałam pacjentów niepełnosprawnych. W dentobusie w zależności od stopnia niepełnosprawności i możliwości współpracy udzielane są świadczenia profilaktyczne i lecznicze.
Czasami pacjent w czasie wizyty, w nowym otoczeniu, czuje się nieswojo. Aby poprawić komfort pacjenta zapraszamy do dentobusa jego opiekuna.
Jeśli pacjenci niepełnosprawni nie są w stanie współpracować w warunkach ambulatoryjnych, to w warunkach szpitalnych w narkozie ogólnej wykonuje się pełną sanację (leczenie) jamy ustnej w czasie jednej wizyty.
Jakimi pacjentami są nasi wychowankowie?
Państwa wychowankowie charakteryzują się różnym stopniem niepełnosprawności. Jedni z nich wchodzą do dentobusa samodzielnie, bez opiekuna. Inni wymagają jego bliskiej obecności.
Dużej grupie dzieci potrzebna była pomoc opiekuna przy wchodzeniu po stopniach (schodkach) do dentobusa.
Dzieciom przyjeżdżających na wizytę na wózkach inwalidzkich, bez możliwości wejścia do dentobusa, wyjątkowo sam przegląd stomatologiczny był wykonywany na zewnątrz pojazdu. Dla przeprowadzenia leczenia takich dzieci niezbędne będzie ich wniesienie do dentobusa przez opiekuna/opiekunów.
Zdarzały się też przypadki, że dzieci nie wyrażały zgody na przegląd lub leczenie - rezygnowały ze względu na strach.
Jak ocenia Pani stan uzębienia naszych podopiecznych?
Wcześniej byłam w innych ośrodkach opiekuńczo-wychowawczych. Na podstawie mojego doświadczenia spodziewałam się wielu przypadków próchnicy u pacjentów ze względu na ich ograniczenia manualne i zrozumienie konieczności codziennej higieny jamy ustnej. Ku mojemu zaskoczeniu przypadki próchnicy były tu nieliczne, dotyczyły pojedynczych zębów. Grupa dzieci z zaniedbaną higieną jamy ustnej była mała.
Wielu pacjentów miało wypełnienia kompozytowe w bardzo dobrym stanie. Nie wiem, czy jest to tylko zasługa rodziców (opiekunów prawnych), czy też i Państwa zaangażowania.
Wcześniej byłam w innych ośrodkach opiekuńczo-wychowawczych. Na podstawie mojego doświadczenia spodziewałam się wielu przypadków próchnicy u pacjentów ze względu na ich ograniczenia manualne i zrozumienie konieczności codziennej higieny jamy ustnej. Ku mojemu zaskoczeniu przypadki próchnicy były tu nieliczne, dotyczyły pojedynczych zębów. Grupa dzieci z zaniedbaną higieną jamy ustnej była mała.
Wielu pacjentów miało wypełnienia kompozytowe w bardzo dobrym stanie. Nie wiem, czy jest to tylko zasługa rodziców (opiekunów prawnych), czy też i Państwa zaangażowania.
Czy nie sądzi Pani, że opieka stomatologiczna powinna na stałe powrócić do placówek oświatowych?
Z mojego doświadczenia widzę, że potrzeby stomatologiczne zarówno profilaktyczne, jak i leczenia u dzieci są bardzo duże. Uważam, że w placówkach oświatowych powinny być przywrócone gabinety stomatologiczne ze względu na liczne przypadki próchnicy. Jedne dzieci korzystałyby z profilaktyki stomatologicznej, większość z nich miałaby możliwość leczenia według planu. Na pełną sanację jamy ustnej danego pacjenta często potrzeba kilku wizyt.
Próchnica jest procesem dynamicznym, stąd też kontrole jamy ustnej powinny być wykonywane co kilka miesięcy.
Czy sądzi Pani, że dentobus spełnia swoje zadania zgodnie z założeniami?
Oczywiście. Dentobus to mobilny gabinet stomatologiczny, który pomaga dotrzeć z pomocą dentystyczną do dzieci z mniejszych miejscowości w których nie ma stacjonarnego gabinetu stomatologicznego mającego umowę z NFZ. Dentobus jest w pełni wyposażonym stomatologicznym gabinetem zabiegowym, dysponującym m.in. fotelem dentystycznym, aparatem RTG oraz niezbędnymi narzędziami i materiałami stomatologicznymi. Są w nim udzielane świadczenia ogólnostomatologiczne oraz profilaktyczne zawarte w koszyku świadczeń gwarantowanych dla dzieci i młodzieży do lat 18, w tym wizyty adaptacyjne, nauka prawidłowego szczotkowania zębów, lakierowanie, badania okresowe i kontrolne oraz leczenie próchnicy. Już od najmłodszych lat warto przyprowadzać dzieci na wizyty, aby mogły adaptować się z fotelem stomatologicznym, poznawać prawidłowe techniki szczotkowania oraz dbania o jamę ustną, a w efekcie czego cieszyć się zdrowymi zębami. Świadczenia stomatologiczne w nim realizowane są dla pacjentów darmowe. Koszty świadczeń zdrowotnych z zakresu leczenia stomatologicznego udzielane w dentobusie są pokrywane ze środków NFZ.
Z mojego doświadczenia widzę, że potrzeby stomatologiczne zarówno profilaktyczne, jak i leczenia u dzieci są bardzo duże. Uważam, że w placówkach oświatowych powinny być przywrócone gabinety stomatologiczne ze względu na liczne przypadki próchnicy. Jedne dzieci korzystałyby z profilaktyki stomatologicznej, większość z nich miałaby możliwość leczenia według planu. Na pełną sanację jamy ustnej danego pacjenta często potrzeba kilku wizyt.
Próchnica jest procesem dynamicznym, stąd też kontrole jamy ustnej powinny być wykonywane co kilka miesięcy.
Czy sądzi Pani, że dentobus spełnia swoje zadania zgodnie z założeniami?
Oczywiście. Dentobus to mobilny gabinet stomatologiczny, który pomaga dotrzeć z pomocą dentystyczną do dzieci z mniejszych miejscowości w których nie ma stacjonarnego gabinetu stomatologicznego mającego umowę z NFZ. Dentobus jest w pełni wyposażonym stomatologicznym gabinetem zabiegowym, dysponującym m.in. fotelem dentystycznym, aparatem RTG oraz niezbędnymi narzędziami i materiałami stomatologicznymi. Są w nim udzielane świadczenia ogólnostomatologiczne oraz profilaktyczne zawarte w koszyku świadczeń gwarantowanych dla dzieci i młodzieży do lat 18, w tym wizyty adaptacyjne, nauka prawidłowego szczotkowania zębów, lakierowanie, badania okresowe i kontrolne oraz leczenie próchnicy. Już od najmłodszych lat warto przyprowadzać dzieci na wizyty, aby mogły adaptować się z fotelem stomatologicznym, poznawać prawidłowe techniki szczotkowania oraz dbania o jamę ustną, a w efekcie czego cieszyć się zdrowymi zębami. Świadczenia stomatologiczne w nim realizowane są dla pacjentów darmowe. Koszty świadczeń zdrowotnych z zakresu leczenia stomatologicznego udzielane w dentobusie są pokrywane ze środków NFZ.
Bardzo dziękuję za rozmowę, ale jeszcze bardziej dziękuję za udzielone porady i podjęte leczenie uzębienia naszych wychowanków. Uważam, że tylko wspólne działania lekarzy stomatologów, nas jako pracowników ośrodka, przekazywanie wiedzy na temat dbania o higienę jamy ustnej zarówno dzieciom i ich rodzicom pozwoli poprawić niechlubne statystyki. Mam nadzieję, że informacje zawarte w artykule będą traktowane przez czytelników jako dobre praktyki i stosowane w innych ośrodkach. Zawsze należy równać do tych najlepszych, a nasze działania pozwolą przybliżyć się do osiągnięć chociażby szwedzkich, gdzie próchnica u dzieci i młodzieży jest praktycznie zerowa.
Arkadiusz Gawiński
Arkadiusz Gawiński